?เวลาถูกเชิญให้ไปบรรยายที่เป็น Public Course หรือต้องเข้าไปทำงานในฐานะที่ปรึกษา เวลาที่ต้องกำหนดนโยบายในการดำเนินธุรกิจ คำถามหนึ่งที่มักถูกถามเสมอ หรือหยิบยกขึ้นมาเป็นประเด็นแรกๆคือ บริษัทเราจะมีกลยุทธ์ในการดำเนินธุรกิจอย่างไร?

?ปัญหาส่วนมากที่ผู้บริหารมักจะเจอ “กับดัก” ทางความคิดบ่อยๆเวลาต้องคิดกลยุทธ์ธุรกิจ นั่นก็คือพยายาม “กระโดด” ลงไปที่รายละเอียดของกลยุทธ์เลย อาจด้วยความใจร้อน โดยที่ไม่ได้มองภาพใหญ่ก่อน สุดท้ายกลยุทธ์ที่วางไว้อาจใช้ได้เพียงชั่วคราว พอปีหน้าก็เปลี่ยนไปอีกแล้ว จนลูกน้องพากันว่า 

“จะเอายังไงกันแน่?”

?ต้องขออนุญาตปูพื้นของคำว่า “กลยุทธ์”​ไว้ซักนิดหน่อยก่อน ที่สำคัญต้องขอย้ำก่อนว่า บทความนี้เป็นความเข้าใจของผมเองเวลาเอาไปใช้งานจริงเท่านั้น 

ซึ่งเป็นไปได้ว่าอาจจะไม่ค่อยตรงนักกับผู้รู้ท่านอื่น อันนี้ต้องขอเน้นไว้ก่อนนะครับ เผื่อผู้รู้ท่านอื่นอาจจะเคืองเอาได้

จากการอ่านหนังสือหลายเล่ม จะมีคำว่า “ยุทธศาสตร์”​, “กลยุทธ์”​ และ “ยุทธวิธี” ปนๆกันอยู่ตลอด โดยเฉพาะอย่างยิ่งคำว่า “ยุทธศาสตร์”​กับ “กลยุทธ์” นี่แหละ อ่านไปอ่านมามันดูจะคล้ายกันอยู่พอสมควร 

?ผู้รู้หลายท่านให้ความหมายของคำว่า “ยุทธศาสตร์” และ “กลยุทธ์” ตรงกับภาษาฝรั่งคือ “Strategy” แต่มีบางท่านเหมือนกันได้ให้ความหมายคำว่า “ยุทธศาสตร์” โดยเพิ่มคำว่า “Grand” ข้างหน้าเข้าไปหน่อย กลายเป็น “Grand Strategy” ซึ่งส่วนตัวก็เห็นว่าเข้าท่าเข้าทางดีเหมือนกัน เลยขอยึดความหมายนี้ละกัน

และโดยปรกติคำว่า “ยุทธศาสตร์”​ มักจะเป็นกรอบความคิดที่ต้องใช้ “ระยะเวลา”ในการบ่มเพาะนานพอสมควร เพื่อให้เกิดผลตามที่ได้วางเอาไว้ ไม่ใช่ระยะสั้นแค่ปีสองปีแน่ๆ

?ขยายความอีกนิด ถ้าเอาคำว่า “ยุทธศาสตร์” มาแยกออกเป็น 2 คำย่อย จะประกอบด้วยคำว่า

“ยุทธ” แปลว่า การสู้รบ

“ศาสตร์”​แปลว่า วิชา หรือ ความรู้ 

?เมื่อเอามารวมกันจะเป็นประมาณ “องค์ความรู้ที่เกี่ยวกับการสู้รบ” คราวนี้เมื่อปรับมาอยู่ในรูปธุรกิจในความหมายใหม่ คงไม่ได้หมายความว่าเราจะไปต่อสู้กับคู่แข่งที่ไหนหรอก จริงๆแล้วเรากำลังต่อสู้กับสภาพแวดล้อมทางธุรกิจที่กำลังจะเปลี่ยนไปต่างหากว่า เรามีความรู้ หรือต้องเรียนรู้เรื่องอะไรบ้างที่จะทำให้ธุรกิจเราอยู่รอด

ตำราบางเล่มบอกว่า ยุทธศาสตร์ มักจะใช้กับหน่วยงานหรือองค์กรใหญ่ๆ เช่น หน่วยงานราชการ ส่วนกลยุทธ์ มักจะใช้กับองค์กรที่มีขนาดเล็กลงมาหน่อย 

?คราวนี้มาดูคำว่า “กลยุทธ์” กันบ้าง ซึ่งเป็นคำที่เล็กกว่า หรือเป็น Sub Set ของ “ยุทธ์ศาสตร์” ซึ่งผมได้นิยามไว้ว่า “ชุดความคิดที่จะทำการสิ่งใดสิ่งหนึ่งให้ประสบความสำเร็จ”  

พูดง่ายๆคือกลยุทธ์หมายถึง “วิธีคิด”

?ส่วน “ยุทธวิธี” มาจากคำว่า “Tactic”

“กลวิธี” หมายถึง “วิธีปฎิบัติที่จะทำกรอบความคิดนั้นประสบความสำเร็จ” หรือพูดย่อๆก็คือ “วิธีทำ" 

แต่ในความคิดผม ไหนๆเขาก็มีคำให้เลือกใช้ตั้งเยอะแยะแล้ว เวลาที่ผมใช้งานจริงก็มักจะใช้หมดทั้ง 3 คำ นั่นเลย ไหนๆก็อุตสาห์บัญญัติมาแล้ว ก็ใช้ซะให้คุ้ม

?แถมให้อีกหนึ่งคำ รวมเป็นทั้งสิ้น 4 คำ เพื่อเติมเต็มสำหรับการเอาไปใช้งาน นั่นคือคำว่า “แผนปฎิบัติการ”​ (Action Plan) ซึ่งจะระบุย่อยไปเลยว่าวิธีการที่เราจะต้องไปทำนั้น จะเสร็จเมื่อไร ใครเป็นคนทำ หรือยันไปถึงเรื่องงบประมาณที่ต้องใช้

?เพื่อให้จำง่ายๆ ส่วนตัวจะให้การแบ่ง “ระดับชั้น” ของทั้ง 4 คำ แบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม “2 คิด + 2 ทำ”

?1️⃣ยุทธศาสตร์ (Grand Strategy) = แนว “คิด”หลักเพื่อปรับตัวให้เข้ากับสถานการณ์ที่เปลี่ยนไป

?2️⃣กลยุทธ์ (Strategy) = แนว “คิด” เชิงปฎิบัติการ

?3️⃣ยุทธวิธี (Tactic) = วิธี “ทำ” เพื่อให้แนวคิดนั้นเป็นจริง

?4️⃣แผนปฎิบัติการ (Action Plan) = แผนการ “ทำ” งาน

ลองยกตัวอย่างง่ายๆ เพื่อเปรียบเทียบเป็นแบบนี้แล้วกัน

สมมุติว่า “โซ้ยตี๋” เป็นคนโสดลูกคนเดียวมานานหลายสิบปีในธุรกิจกงสี วันดีคืนดีโดนป๊ะป๋าถามว่าเมื่อไรเอ็งจะมีครอบครัวเป็นฝั่งเป็นฝาซะที ถ้ามีหลานไม่ทันให้ปู่ย่าอุ้ม จะตัดจากกองมรดกซะให้สิ้นเรื่องสิ้นราว ก็ไหนๆพอหมดจากรุ่นลูกไป ก็ไม่มีใครมารับช่วงธุรกิจอยู่แล้ว

เวรละทีนี้สถานการณ์เร่ิมเปลี่ยนไป ขืนพ่อแม่ตายก่อน มีสิทธิ์วืดทรัพย์สมบัติแน่ๆ เพราะฉะนั้นเราจึงจำเป็นต้องหาจัดการเรื่องนี้โดยด่วน

?ยุทธศาสตร์ (Grand Strategy) : “ต้องมีทายาทสืบทอดสกุล” ดังนั้นถ้าโซ้ยตี๋ ไม่มีเมียละก็รับรองยุทธศาสตร์นี้ไม่สัมฤทธิ์ผลแน่ๆ ดังนั้นต้องให้มันจีบสาวให้ได้ก่อน

?หลังจากที่ได้ถามพรรคพวกมาหลายสำนักจึงกลั่นออกมาเป็นกลยุทธ์ที่เหมาะสำหรับตัวเองที่สุด หรือมีแนวความคิดหลัก  2 กลยุทธ์ (Strategy) คือ

Strategy#1 : “ป๋าจัดเต็ม”

Strategy#2: “เช้าถึง...เย็นถึง”

?ตอนนี้มี “แนวคิด” แล้วแต่ยังขาด “วิธีทำ” เลยกำหนด “ยุทธวิธี” ในแต่ละกลยุทธ์ ดังนี้

✅Strategy#1 “ป๋าจัดเต็ม” ประกอบด้วย 2 Tactic คือ

Tactic#1.1: ถอยรถฝรั่งป้ายแดงราคา 4 ล้านกว่า...ดาวน์ไป 2 หมื่น (ที่เหลือให้เธอรับผิดชอบ)

Tactic#1.2: จัดคอนโดริมทะเลซักห้องจะเป็นไรไป

✅Strategy#2 “เช้าถึง...เย็นถึง” มีอีก 2 Tactic คือ

Tactic 2.1 : ทุกวันศุกร์จะพาเธอไปดินเนอร์ใต้แสงเทียน

Tactic 2.2 : ก่อนเธอเข้านอนจะโทรไปหาทุกคืน แล้วบอกคำว่า “รักนะ...จุ๊บ..จุ๊บ”

?เมื่อได้ Tactic มาเรียบร้อยแล้ว ต้องมาถึงคราวที่ต้องกำหนดรายละเอียด ใน Action Plan เลยว่าแต่ละ tactic จะเริ่มวันไหน ถึงวันไหน ใช้งบประมาณเท่าไร สรุปง่ายๆลงบนตาราง Excel 

เห็นมั๊ยครับว่าจริงๆแล้วทั้ง 4 คำนี้ มีความแตกต่างกันพอสมควร เวลาที่อยากจะประสบความสำเร็จซักอย่าง ต้องมีการวางระบบความคิด และการกระทำ ย่อยออกมาทีละขั้นๆ 

?เพื่อตอบโจทย์ให้ได้ว่าที่เราทำงานกันอย่างเมามันส์ตาม Action Plan นั้น มันตอบโจทย์ “ยุทธศาสตร์” ซึ่งเป็นการหวังผลระยะยาวจริงๆขององค์กรหรือไม่? 

บทความนี้ไม่มีลิขสิทธิ์สามารถเผยแพร่ได้ตามสะดวก?

???

-บุ้ง ดีดติ่งหู-

Business Consultant

The Underdog Marketing

Line id: wichawut_boong

Email: [email protected]

#strategy #tactic #กลยุทธ์